Beyindeki hipofiz bezinden salgılanan LH, hem kadınlarda hem de erkeklerde doğurganlık ile doğrudan ilişkili olan bir hormondur.
Luteinizan hormon, kadınlarda yumurtlamayı tetiklerken, erkeklerde ise testosteron üretimini destekler.
Folikül uyarıcı hormon (FSH) ile birlikte çalışarak cinsiyet hormonlarının dengelenmesine yardımcı olur.
Bu nedenle LH hormonunun seviyeleri hem doğurganlık hem de hormonal sağlık açısından hayati bir gösterge olarak kabul edilir.
LH Hormonu (Luteinizan Hormon) Nedir?
LH hormonu, hipofiz bezinin ön kısmı tarafından salgılanan ve üreme sisteminin düzenlenmesinde kilit rol oynayan bir hormondur.
Kadınlarda yumurtalıkları, erkeklerde ise testisleri etkileyerek doğurganlığı sağlayan mekanizmaları harekete geçirir.
Kadınlarda adet döngüsünün ortasında LH seviyelerinde ani bir yükselme yaşanır; bu artış, yumurtlamanın başlaması için gerekli uyarıyı sağlar.
Erkeklerde ise LH, testosteron üretimini tetikleyerek sperm üretimi başta olmak üzere birçok erkeklik özelliğinin gelişiminde önemli bir görev üstlenir.
Hormon düzeylerindeki değişimler, hem kadın hem erkeklerde kısırlık, hormon bozukluğu ya da gelişimsel sorunlara işaret edebilir.
LH Hormonu (Luteinizan Hormon) Ne İşe Yarar?
LH hormonu, üreme fonksiyonlarını düzenleyen temel hormonlardan biridir. Kadınlarda adet döngüsünün ortasında LH seviyelerinde ani bir yükselme olur ve bu yükselme yumurtlamayı başlatır.
Kısacası LH hormonu olgunlaşmış yumurtanın yumurtalıktan salınmasını sağlar. Aynı zamanda sarı cisim (korpus luteum) oluşumunu uyararak progesteron üretimini destekler.
Erkeklerde ise LH hormonu testislerdeki Leydig hücrelerini uyarır ve bu da testosteron üretiminin başlamasını sağlar.
Testosteron ise sperm üretimi ve ikincil erkek cinsiyet özelliklerinin gelişimi açısından önemlidir.
Bu nedenle, LH hormonu hem kadınlarda hem de erkeklerde doğurganlık açısından kritik bir rol oynar.
LH Hormonu (Luteinizan Hormon) Kaç Olmalı?
LH hormon düzeyleri yaşa, cinsiyete ve kadının adet döngüsündeki evresine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Fakat genel olarak LH hormonu kabul edilen referans aralıkları şu şekildedir:
Kadınlarda;
Folliküler faz (adet döngüsünün başlangıcı): 1.9 - 12.5 mIU/mL
Ovülasyon dönemi: 8.7 - 76.3 mIU/mL
Luteal faz (yumurtlamadan sonraki dönem): 0.5 - 16.9 mIU/mL
Menopoz sonrası: 15.9 - 54.0 mIU/mL
Erkeklerde;
1.5 - 9.3 mIU/mL aralığı normal kabul edilir.
Bu değerlerin dışında kalan LH düzeyleri, hormonal dengesizliklerin ve bazı hastalıkların belirgin bir işareti olarak karşımıza çıkar. Kesin tanı için LH değerleri uzman bir doktor tarafından diğer hormonlarla birlikte değerlendirilmelidir.
LH Yüksekliği Ne Anlama Gelir?
LH seviyelerinin normalden yüksek olması, çeşitli sağlık sorunlarının bir belirtisi olabilir. Kadınlarda LH yüksekliği genellikle polikistik over sendromu (PCOS) ile ilişkilendirilir. PCOS hastalarında LH/FSH oranı bozulur ve bu durum yumurtlamayı engelleyerek kısırlığa yol açar. Ayrıca erken menopoz (prematür over yetmezliği) veya hipofiz bezinden kaynaklanan tümörler de LH seviyesinin artmasına neden olur. Erkeklerde LH yüksekliği, testislerin yeterli testosteron üretemediği anlamına gelir. Bu duruma primer hipogonadizm adı verilir ve testis yetmezliğini gösterir. Testosteron üretiminin düşmesi, vücutta kas kaybı, libido azalması ve kısırlık gibi sorunlara yol açar.
LH Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
LH hormonu seviyesinin düşük olması da bazı ciddi sağlık sorunlarına işarettir. LH düşüklüğü kadınlarda hipofiz bezi ya da hipotalamus kaynaklı problemler nedeniyle yumurtlama sorunlarına neden olur. Bu durum sekonder hipogonadizm olarak adlandırılır ve sıklıkla adet düzensizliği ya da hiç adet görmeme (amenore) ile kendini gösterir. Erkeklerde LH düşüklüğü, testislerin yeterince uyarılmaması sonucu testosteron üretiminin azalmasına sebep olur. Bu durum doğrudan sperm üretimini etkiler. Ayrıca çocukluk çağında LH düşüklüğü, ergenliğin gecikmesine veya hiç başlamamasına neden olur. LH düşüklüğü çoğu zaman FSH düşüklüğüyle birlikte görülür ve altta yatan nedenin tespiti için ileri hormon testleri yaptırmak gerekir.
LH Testi Nedir?
LH testi, kandaki luteinizan hormon seviyesini ölçen bir laboratuvar testidir.
Bu test, genellikle üreme sağlığını değerlendirmek, kısırlık nedenlerini araştırmak veya hormonal dengesizlikleri teşhis etmek amacıyla istenir. Kadınlarda yumurtlama zamanını belirlemek için de kullanılır. LH testi aynı zamanda, hipofiz bezi işlevlerinin değerlendirilmesinde de önemli rol oynar.
LH testi genellikle şu durumlarda istenir:
Gebe kalmakta zorlanma (kısırlık)
Adet düzensizlikleri
Erken veya gecikmiş ergenlik
Menopoz belirtileri
Erkeklerde düşük sperm üretimi
LH Testi Nasıl Yapılır?
LH testi basit bir kan tahliliyle yapılır. Açlık gerektirmez, ancak bazı doktorlar bu testin sabah aç karna alınmasını talep edebilir.
LH testi özellikle kadınlarda adet döngüsünün belirli günlerinde yapılır. Örneğin yumurtlama zamanını tespit etmek için genellikle döngünün 10-14. günleri tercih edilir.
Test sırasında alınan kan, laboratuvara gönderilerek analiz edilir. Sonuçlar genellikle aynı gün veya ertesi gün çıkar.
Hormon seviyelerini etkileyebilecek ilaçların (özellikle doğum kontrol hapları veya hormon tedavileri) testi etkilememesi için öncesinde doktora bilgi verilmelidir.
Bazı durumlarda LH seviyesini takip etmek için birkaç gün arka arkaya test yapılması gerekir.
Ayrıca evde idrarla yapılan LH test kitleri de yumurtlama zamanını takip etmek için kullanılabilir ancak bu testler genellikle ovülasyon takibine yöneliktir ve tıbbi tanı yerine geçmez.
LH hormonu hem kadın hem de erkek üreme sağlığı açısından büyük öneme sahiptir. Bu hormonun normalden sapması, birçok hormonal dengesizlik ve üreme problemi ile bağlantılıdır.
Özellikle kısırlık araştırmalarında, adet düzensizliklerinde ve ergenlik döneminde yaşanan sorunlarda LH seviyeleri belirleyici bir rol oynar.
LH Hormonu Adet Döneminde Kaç Olmalı?
Adet döngüsü boyunca LH hormon seviyesi değişkenlik gösterir. Döngünün ilk yarısında (folliküler faz) LH düzeyi genellikle 1.9 – 12.5 mIU/mL aralığındadır. Yumurtlamanın olduğu günlerde bu değer 8.7 – 76.3 mIU/mL'ye kadar çıkar. Luteal fazda ise LH seviyesi genellikle 0.5 – 16.9 mIU/mL aralığına düşer. Değerlerin yorumlanması için döngünün hangi gününde olunduğu dikkate alınmalıdır.
LH Hormonu Nasıl Düşürülür?
LH hormonunun düşürülmesi, altta yatan nedene göre planlanır. Polikistik over sendromu (PCOS) gibi durumlarda insülin direncini kıran ilaçlar doğum kontrol hapları ya da anti-androjen ilaçlar kullanılabilir. Diyet ve kilo kontrolü de LH düzeyini dengelemek açısından önemlidir. Tedavi mutlaka doktor gözetiminde planlanmalıdır çünkü LH düşüklüğü de başka sorunlara yol açar.
LH Kaç Olursa Tehlikeli?
LH seviyesinin normal aralıkların çok üzerine çıkması ya da çok altına inmesi altta yatan ciddi bir durumu gösterir. Örneğin kadınlarda LH > 20 mIU/mL olması PCOS, erken menopoz veya hipofiz bozukluklarına işaret eder. Erkeklerde ise yüksek LH, testis yetmezliği belirtisi olabilir. Düşük LH ise hipofiz yetmezliği, anoreksiya ya da hipotalamik gibi sorunlarla ilişkili olma ihtimaline sahiptir. Tehlike seviyeleri kişiye ve duruma göre değişeceğinden kesin değerlendirme doktor kontrolünde yapılmalıdır.
LH Ne Zaman Yükselir?
Kadınlarda LH seviyesi, adet döngüsünün ortasında yani yumurtlama (ovülasyon) döneminde belirgin şekilde yükselir. Bu ani artış yumurtalığın olgun bir yumurtayı serbest bırakmasını sağlar. Yumurtlama testleri de bu LH yükselmesine dayanır. Erkeklerde ise LH seviyesi genellikle daha stabildir ancak testis yetmezliği gibi durumlarda artar.
LH Kaç Olursa Hamile Kalınır?
Hamile kalma şansı, LH seviyesinin ovülasyon penceresi sırasında yükselmesiyle artar. Ovülasyon testleri genellikle LH ? 20-25 mIU/mL seviyelerinde pozitif sonuç verir ve bu seviye, yumurtlamanın 24–36 saat içinde gerçekleşeceğini gösterir. En yüksek doğurganlık dönemi bu aralıktır. Ancak hamile kalmak sadece LH seviyesine bağlı değildir. Yumurta kalitesi, sperm sağlığı ve rahim ortamı da etkili faktörlerdir.
Yaşa Göre LH Değerleri Kaç Olmalı?
LH değerleri yaşla birlikte değişiklik gösterir:
Çocukluk: LH düşüktür (genellikle < 0.3 mIU/mL)
Ergenlik başlangıcı: LH yükselmeye başlar.
Yetişkinlik (kadın): Adet döngüsüne göre 1.9 – 76.3 mIU/mL arası değişir.
Yetişkinlik (erkek): 1.5 – 9.3 mIU/mL
Menopoz sonrası kadınlar: 15.9 – 54.0 mIU/mL
Kaynak: Medicalpark
